استانداردهای تبعیض آمیز «سازمان ملی استاندارد ایران» در صنعت خودرو! / تولید «نیسان آبی» در ایران با 5 دهه قدمت، چرا و چگونه؟

در گفت و گوی «اقتصاد خودرو» با مسیح فرزانه، کارشناس صنعت خودرو بررسی شد

مقامات «سازمان ملی استاندارد ایران»، در ماه های اخیر بر توقف تولید خودروهای بی کیفیت و نا ایمن سمند و تیبا، تاکید کرده و توقف تولید آنها را حق الناس دانسته و می گویند خودروسازان به تعهد خودشان مبنی بر تولید این خودروهای بی کیفیت پایبند هستند و از موضع خودشان کوتاه نمی آیند.

0

اقتصاد خودرو– مقامات «سازمان ملی استاندارد ایران»، در ماه های اخیر بر توقف تولید خودروهای بی کیفیت و نا ایمن سمند و تیبا، تاکید کرده و توقف تولید آنها را حق الناس دانسته و می گویند خودروسازان به تعهد خودشان مبنی بر  تولید این خودروهای بی کیفیت پایبند هستند و از موضع خودشان کوتاه نمی آیند.

در حالی که سازمان ملی استاندارد ایران، مانع تولید سمند و تیبا شده اند که خودروی بی کیفیت تر از این دو خودرو، در کشور ما تولید می شود و وزارت صنعت و معدن و سازمان ملی استاندارد ایران، هیچ نوع واکنش و موضع گیری نسبت به تولید آن خودروی بسیار قدیمی ندارند.

در گفت و گوی «اقتصاد خودرو» با مسیح فرزانه (کارشناس صنعت و بازار خودرو)، سیاست های دوگانه و تبعیض آمیز مبنی بر توقف تولید خودروهای سواری بی کیفیت و در عین حال تداوم تولید برخی خودروهای بی کیفیت تر از سمند و تیبا مورد کندوکاو قرار گرفته است.

*****

در گفت و گوی «اقتصاد خودرو» با مسیح فرزانه، کارشناس صنعت خودرو بررسی شد

*در اوایل خرداد 1401، آقای آجرلو «مدیر روابط عمومی سازمان ملی استاندارد ایران»، از طریق توئیتر اعلام کرد که خودروهای سمند و تیبا به دلیل عیوب پُرتکرار ایمنی عملکرد از سوی این سازمان از فهرست تمدید اعتبار حذف شده اند. در ضمن آقای آجرلو، در توئیت خودش از هشتگ های «اولتیماتوم»، «حق الناس» و «وعده صادق دولت مردمی» استفاده کرده بود.

آقای اسلامی پناه، رئیس سازمان ملی استاندارد هم گفته بود که توقف خودروهای نا ایمن و بی کیفیت اتفاق می افتد و تا پایان  سال 1401 بخش عمده ای از تولیدات فعلی از چرخه تولید حذف می شوند. از طرفی، آقای فاطمی امین، وزیر صنعت و معدن، قول داده که در کُل سال 1401 تعداد یک میلیون و 600 هزار خودرو تولید شود.

در عین حال، ما می دانیم کل تولید ناقص و کامل سال 1400 در حد 960 هزار دستگاه بوده است. به نظر شما، در شرایط فعلی که در بازار خودرو التهاب وجود دارد و تقاضا برای خرید خودرو بیش از عرضه آن است، این سیاست توقف خودروهای پُر تیراژ که سازمان ملی استاندارد ایران در پیش گرفته، درست است یا نه؟

 

-در حال حاضر 5 ماه از سال جاری گذشته و وزیر صنعت و معدن قول هایی در مورد افزایش تیراژ تولید داده و برای شرکت های خودروسازی ایران هدفگذاری کرده اند. با این حال و با توجه به شرایط اقتصادی کشور، به نظرم این قول ها به واقعیت نزدیک نمی شوند. بازار خودرو در شرایط نامتعادل قرار دارد و اگر کلمه بحرانی برای این بازار به کار نبریم، عملاً خارج کردن برخی خودروها از چرخه عرضه، باعث می شود التهاب موجود در بازار بیش تر شود.

به اضافه این که توقف تولید این خودروها به دلیل ضوابط سازمان ملی استاندارد ایران، باعث افزایش قیمت همین خودروها می شود. در همین ارتباط، برخی مسئولان این طور اظهار نظر کردند که برخی خودروها، جایگزین خودروهای سمند و تیبا می شوند.

البته من اعتقاد دارم که خودروسازان، اقدام به مونتاژ خودرو می کنند و تولیدکننده خودرو نیستند. در حال حاضر، درباره افزایش کیفیت خودروهای تولید داخلی صحبت می شود ولی اگر افزایش کیفیت اتفاق بیفتد، افزایش قیمت خودروهای تولید داخلی را به دنبال خودش می آورد.

در بازار خودرو، اگر در مورد خودروهای دست دوم صحبت کنیم، تعداد فروشنده بیش تر است و اگر در مورد خودروهای نو صحبت کنیم، خریدار بسیار کم بوده و مردم عمدتاً بازار را به دلایلی رصد می کنند، از جمله به دلیل عدم تصویر روشن از آینده و شرایط اقتصادی کشور.

همچنین در این مدت، کم شدن قوای اقتصادی مردم اتفاق افتاده، و بر این اساس، مردم به سمت خرید نمی روند. به نظر من، بدترین زمان ممکن برای حذف این محصولات از چرخه مونتاژ انتخاب شده است.

استانداردهای تبعیض آمیز «سازمان ملی استاندارد ایران» در صنعت خودرو! / تولید «نیسان آبی» در ایران با 5 دهه قدمت، چرا و چگونه؟

*گزارش های ارزشیابی کیفی خودرو  که توسط «شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران» تهیه می شود، بر چند موضوع ، عیوب ظاهری و عملکردی و میزان رضایت مشتریان تمرکز دارد و بر این مبنا، به خودروهای تولیدی بین 1 تا 5 ستاره کیفی اختصاص می دهد.

در آخرین گزارش کیفی خودرو که در آذر 1400 تهیه شده، خودروهای سمند و تیبا، جزو بی کیفیت ترین خودروهای تولید داخلی نبوده و 3 ستاره کیفی دریافت کرده اند. در حالی که بعضی خودروهای تولیدی، ستاره کیفی کمتری دریافت کرده و بی کیفیت تر بوده اند ولی سازمان ملی استاندارد ایران، نسبت به آن خودروهای بی کیفیت تر موضع گیری نمی کند. به چه علت، این سازمان، نسبت به همه خودروهای تولید داخلی، یک سیاست مشخص و یکسان ندارد و به نوعی با تبعیض فقط بعضی خودروها را بی کیفیت می داند؟

 

-رجوع کردن مطلق به آمارهایی که سازمان های دولتی و غیر دولتی منتشر می کنند، کار درستی نیست و نمی شود آنها را سنگ محک دقیقی دانست. درست نیست که ما بگوییم چون این آمارها منتشر می شود، پس به طور مطلق و صد در صد آمارهای صحیحی بوده یا آمارهای غلطی هستند.

بنابراین، اول باید از این منظر، به آمارهای منتشر شده نگاه کرد ولی بهترین کار، رصد کردن بازار است، یعنی اتفاقی که در سطح جامعه و در حوزه صنعت خودرو و مصرف کننده می افتد.

به طور کلی، سازمان ملی استاندارد ایران می گوید خودروهای سمند و تیبا، بی کیفیت هستند ولی گزارش ارزشیابی کیفی خودرو می گوید این خودروها 3 ستاره کیفی دریافت کرده اند. اگر در سطح بازار، با فعالان بازار خودرو صحبت کنید، متوجه می شوید که خودروهای تیبا و سمند، دو خودرویی هستند که در بازار شرایط بهتری دارند.

اصولاً لوازم یدکی خودروهای سمند و تیبا در دسترس بوده و قابلیت تهیه کردن راحت تری دارند و از طرف دیگر، این دو خودرو ، بازار مناسب تری از نظر خرید و فروش داشته اند. به همین دلیل، این دو خودرو، مورد استقبال مصرف کننده قرار گرفته اند.

این اتفاقی است که در بازار رخ داده، اما بین سیاست هایی که در مورد خودروها دنبال می شود، تناقض وجود دارد. من فکر نمی کنم، حذف خودروهای سمند و تیبا از چرخه تولید، باعث افزایش کیفیت خودروهای تولید داخلی شود.

در مدت حدود یک سال اخیر که آقای فاطمی امین، به عنوان وزیر صنعت و معدن، فعالیت می کنند بارها بحث خودروهای ناقص خودروسازان و تکمیل آنها مطرح شده ولی مساله دیگر این است که با تکمیل این خودروهای ناقص، ضرر انباشته شرکت های خودروسازی بیش تر خواهد شد.

یک شرکت خودروسازی که ضرر انباشته بیش تری پیدا می کند، باید برای جبران هزینه های تولید یا پیدا کردن منابع مالی، به سراغ بانک ها برود تا تسهیلات بانکی جدیدی دریافت کند.

استانداردهای تبعیض آمیز «سازمان ملی استاندارد ایران» در صنعت خودرو! / تولید «نیسان آبی» در ایران با 5 دهه قدمت، چرا و چگونه؟

 

*به طور مشخص، چه نظری دارید در مورد دید متفاوت سازمان ملی استاندارد ایران نسبت به میزان کیفیت خودروهای سمند و تیبا در مقایسه با خودروهایی که ستاره کیفی کمتری دریافت کرده اند؟

 

-این موضوع، پدیده عجیبی نیست و در شرایط اقتصادی کشور ما و در بخش های مختلف از جمله وزارت صنعت و معدن، تصمیم گیری هایی می شود و حرف هایی زده می شود که با آنچه که در عمل دیده می شود، کاملاً متناقض است. به همین دلیل، اگر ما بخواهیم به دنبال یک جواب دقیق علمی و مهندسی در مورد سوال شما بگردیم، من فکر نمی کنم جواب دقیقی پیدا کنید.

چیزی که من می توانم در حال حاضر به آن اشاره کنم، این است که این کار صرفاً برای این است که در آمارها نشان داده شود شرکت های خودروسازی، سبد محصول متنوع تری نسبت به سال قبل یا نسبت به دوره های قبل پیدا کرده اند.

به همین خاطر، خودروهایی که هنوز با اقبال رو به رو هستند و هنوز کیفیت مناسبی دارند، از چرخه تولید خارج می شوند و خودروهایی وارد چرخه تولید می شوند که حتی شاید کیفیت بهتری داشته باشند ولی بازار، در نهایت تکلیف آنها را مشخص می کند.

به نظر من، در مورد حوزه خودرو و شرایط فعلی کشور ما، این مصرف کننده است که می گوید چه خودرویی باکیفیت است. در نتیجه چندان نمی شود به آمارها و اطلاعات استناد کرد و البته این وضع، شاید برخلاف اتفاقاتی است که در همه جا رخ می دهد.

 

*گزارش ارزشیابی کیفی خودرو «شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران»، مورد استناد وزارت صنعت و معدن بوده و این شرکت، شرکت مورد تایید این وزارتخانه است. آقای فاطمی امین، در بهمن 1400 و در برنامه راهبردی خودش برای صنعت خودروی ایران به گزارش های شرکت بازرسی کیفیت استاندارد استناد کرده و گفته کف ستاره های کیفی خودروها 2 ستاره است. البته به صورت پاورقی و تا حدی گمراه کننده توضیح داده شده که فقط خودروی نیسان وانت تولید می شود که یک ستاره کیفی دریافت می کند.

در وضعیت فعلی سازمان استاندارد ایران، گفته سمند و تیا، بی کیفیت و نا ایمن هستند و تولید آنها باید متوقف شود. اگر واقعاً خودروهای سمند و تیبا، خطر ایجاد می کنند، چطور سازمان ملی استاندارد ایران، نسبت به نیسان وانت که تولید آن از 50 سال پیش شروع شده و هنوز یک ستاره کیفی کسب می کند که کمترین ستاره کیفی در ایران است، موضع گیری خاصی ندارد؟

 

-این نگاه دوگانه و متناقض که در طرف وزارت صنعت و معدن و سازمان ملی استاندارد ایران وجود دارد، یک نگاه مشخص و همراستا نبوده و از پارامترهای مشخص برای همه شرکت ها و محصولات استفاده نمی شود.

وقتی که به یک شکل به تمام محصولات شرکت های خودروسازی نگاه نمی شود، صرفاً حذف این خودروها از چرخه مونتاژ یا اضافه کردن یک محصول به چرخه مونتاژ، نمی تواند پایه عملی داشته باشد. حتی شاید این کار، نشان دهنده سمت و سوی تصمیم گیری های سیاسی در صنعت خودرو باشد.

یک مساله دیگر، این است که نیسان وانت، محصولی است که سالیان سال تولید می شود و بازار همیشه از این محصول استقبال خوبی داشته است. دلیل این استقبال خوب هم، شاید کیفیت خوب این محصول نبوده است. وقتی در یک بازار، محصولات عرضه شده محدود باشند و در ادامه قدرت انتخاب مصرف کننده محدود شود، مصرف کننده چاره ای ندارد به غیر از این که به سبد محدود موجود نگاه کرده و انتخاب کند.

به هر حال، جایگزین مناسبی برای نیسان وانت وجود نداشته و وقتی ما یک محصول را از چرخه تولید خارج می کنیم، باید یک محصول در همان حد یا یک محصول به روز شده، به سبد محصولات اضافه شود.

در مورد نیسان وانت، فکر می کنم یکی از ملاحظاتی که در نظر گرفته شده بود، همین بوده و همچنان این نوع ملاحظات در نظر گرفته می شود. اگر چه که حجم زیادی از محصولات چینی وارد چرخه تولید می شود ولی مساله مهم این است که تقسیم بندی سبد قیمتی این خودروها با همدیگر متفاوت است. الان قشری که سراغ خرید نیسان وانت یا وانت آریسان می رود، کاملاً با همدیگر، در سطوح اقتصادی متفاوتی هستند.

استانداردهای تبعیض آمیز «سازمان ملی استاندارد ایران» در صنعت خودرو! / تولید «نیسان آبی» در ایران با 5 دهه قدمت، چرا و چگونه؟

 

*نیسان وانت یا همان نیسان آبی از سال 1349 شمسی در ایران تولید شده و چندین سال قبل از آن هم یعنی از سال 1956 تولید این خودرو در ژاپن و در شرکت نیسان شروع شده بود. بالاخره نیسان وانت، پلت فرم قدیمی دارد که نمی شود کیفیت آن را افزایش داد. در ابتدا هم، در ایران موتور ژاپنی شرکت نیسان روی این خودرو نصب می شده و از سال 1377 به بعد موتوری چینی نصب می شود.

از طرفی، گفته می شود آمریکا نسبت به کشورهای متحد خودش مثل عربستان سعودی که حقوق بشر را رعایت نمی کنند رفتار نرمی داشته و استاندارد دوگانه اِعمال می کند ولی فرضاً در مورد رعایت حقوق بشر در ایران، موضع گیری سختگیرانه ای دارد.

آیا به همان صورت، سازمان ملی استاندارد ایران باید در مورد خودروی سواری، سختگیرانه عمل کند و در مورد خودرو تجاری نیسان وانت، ایراد نگیرد و آن حق الناسی که مقامات سازمان استاندارد در مورد سمند و تیبا می گویند، نباید در مورد نیسان وانت هم اجرایی شود؟

 

-متاسفانه این تناقض ها وجود دارد ولی مولفه های استاندارد خودروی سواری با خودروی وانت، متفاوت نیست. وقتی این مولفه ها تغییر می کند و سمند و تیبا از خط تولید خارج می شود، این محصول هم باید از خط تولید خارج شود.

من احساس می کنم ملاحظاتی به غیر از ملاحظات فنی و ملاحظات مهندسی خودرو و حتی توجه به بازار در کار باشد. بر این اساس، خارج شدن برخی خودروها از خط تولید برخلاف آمارها، باعث تعجب ما می شود و ماندن برخی خودروها در چرخه تولید نیز، باعث تعجب ما می شود.

 

*آقای اسلام پناه، رئیس سازمان ملی استاندارد ایران گفته که «ما در دفاع از حقوق مردم که حق الناس است کوتاه نمی آییم و به تعهدات خودمان در قبال مردم پایبند هستیم». اگر بحث خطرآفرینی و به خطر انداختن جان مردم مطرح باشد قاعدتاً سمند و تیبا و نیسان وانت، هر سه جان مردم را به خطر می اندازند.

چطور ممکن است در مورد خودروهای سواری این طور اظهار نظر شود و در مورد خودروی نیسان به نحوی دیگر رفتار شود و آیا ممکن است سازمان ملی استاندارد ایران، از این به بعد نسبت به این استاندارد دوگانه خودش تجدید نظر کند؟

 

-اگر ملاحظات فنی و مهندسی کنار گذاشته شود، می توانیم حتی در مورد یک خودرو مثل نیسان آبی که در مورد آن صحبت می کنیم، بگوییم این خودرو هم به دلیل پایین بودن برخی فیچرهای استاندارد آن، باید از خط مونتاژ خارج شود.

در کشور ما، صنعت خودرو و بازار خودرو، هیچکدام از شاخصه های یک صنعت نرمال و بازار نرمال را ندارند. این نگاه دوگانه که وجود دارد و ما می بینیم و مصرف کننده هم می بیند، نه تنها در صنعت خودرو بلکه در بخش های دیگر نیز وجود دارد. در حال حاضر، وزارت صنعت و معدن ایران به دنبال یک خودروی بدون ستاره ایمنی شرکت رنو است. این خودرو در محدوده قیمتی 10 هزار دلار یا پایین تر از 10 هزار دلار است.

این دید دوگانه وجود دارد و در حوزه واردات خودرو، بحث خودروهای بی کیفیت نیز مطرح می شود ولی اگر بحث استاندارد مطرح است، نباید بحث خودروی بی کیفیت رنو مطرح شود. این وضع، نشان می دهد که نسبت به تولید نیسان وانت، چشم پوشی می شود.

 

*حدود 3 دهه است که دیگر از موتور ژاپنی در خودروی نیسان وانت استفاده نشده و از موتور چینی استفاده می شود. به همین دلیل یک مقدار عدم رضایت نسبت به نیسان وانت ایجاد شده ولی در مجموع، هنوز از همین خودرو استقبال می شود. این خودرو در ابتدا مونتاژ شده و بعداً و از سال 1361 تحت لیسانس شرکت نیسان در ایران و شرکت زامیاد و سایپا تولید شده.

آیا خودروی ارزان قیمت در حد همین نیسان وانت در دنیا پیدا نمی شود که تولید آن در ایران شروع شود تا این خودروی قدیمی از خط تولید خارج شود؟

 

-قطعاً می توان چنین خودرویی در دنیا پیدا کرد. خودروی نیسان مدل های مختلف دارد، در مجموع، الان قیمت ارزان ترین مدل نیسان وانت حدود 320 میلیون تومان است. الان 10 هزار دلار معادل همین 320 میلیون تومان است و با 10 هزار دلار، یک نیسان وانت خریده می شود.

اگر با نرخ دلار فعلی، تعرفه واردات را کنار بگذاریم، راجع به یک خودرو با قیمت 10 هزار دلار صحبت می کنیم. با همین 10 هزار دلار، می توانیم خودروهای پیکاپ متفاوت و ایمن تر از نیسان وانت و حتی با مصرف سوخت پایین تر، در کشورهای مختلف دنیا پیدا کنیم.

مساله اصلی این است که اگر تعرفه گمرکی بالایی برای این نوع واردات تعیین شود، قیمت آن متفاوت و عجیب می شود و این قشری که الان سراغ خرید نیسان وانت می روند، نمی تواند آن خودروی ایمن تر را خریداری کند. بنابراین، خودروهایی وانت زیادی با قیمت 10 هزار دلار در دنیا تولید می شوند ولی با تعرفه گمرکی بالا، قیمتی پیدا می کنند که در سبد قیمتی نیسان وانت قرار نمی گیرند.

 

 

لینک کوتاه خبر : https://eghtesadkhodro.com/?p=25785

 

 

منبع اقتصادخودرو
توسط حمیدرضا تشکری
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.