نگاهی بر تاثیرات مذاکرات وین بر صنعت خودرو
خود تحریمی خودروسازان یا تحریم‌های برجامی، درد کدام است؟
صنعت خودرو همچنان واژه‌ای است که همچنان ذهن مردم و مسئولان را به خود مشغول داشته است و که سهم دغدغه‌ها و گلایه‌ها از سهم رضایت‌ها در قبال آن بسیار بیشتر است و گاه رضایت در حد یک نقطه کوچک در میان انبوهی از گلایه‌هاست.
اقتصادخودرو-این روزها در حالی مذاکرات وین میان ایران و گروه 1+4 با محوریت لغو تحریم‌ها، راستی آزمایی این لغو از سوی ایران، تضمین تکرار نشدن بدعهدی‌های طرف غربی برجام برگزار می‌شود که یکی از مباحث مطرح در کوچه و بازار تاثیرات این توافقات بر صنعت خودرو کشور است.
یکی از بهانه‌های خودروسازان برای پایین بودن کیفیت و البته قیمت بالای تولیداتشان، تحریم‌هاست و مدعی هستند که به دلیل تحریم ها نمی‌توانند ارتقاء کیفیت داشته باشند و در عین حال نیز به دلیل نبود مراودات بانکی و ارزی نیز هزینه‌های آنها بالا رفته و عملا قیمت‌ها افزایش می‌یابد. آنها بر این ادعایند که لغو تحریم‌ها می‌تواند مولفه‌ای باشد برای تحقق دو اصل کیفیت و کاهش قیمت.
این ادعا از سوی خودروسازان در حالی مطرح می‌شود که در باب آن چند نکته قابل توجه است. نکته مهم و اساسی آن است که صنعت خودرو در ایران قدمتی بیش از نیم قرن دارد حال آنکه تحریم‌ها چند سالی بیشتر نیست که به این شدت اعمال می گردد و در گذشته چنین نبوده است و حتی به رغم تحریم‌های اقتصادی و معیشتی، غرب به دلیل منافع اقتصادی فراوانی که داشته از اعمال تحریم در باب قطعات خودرو (عمده فرانسه)خودداری کرده‌اند. بر این اساس این سوال مطرح است که خودروسازان که چند دهه برای بهبود کیفیت اقدامی صورت نداده‌اند چگونه اکنون ادعای تاثیر لغو تحریم‌ها بر بهبود کیفیت تولیداتشان را سر می‌دهند؟ آیا این مباحث بهانه و توجیهی برای ادامه روند گذشته یعنی تولید خودروهای بی کیفیت نمی‌باشد؟
نکته دیگر آن است که خودروسازان برای قطعات وارداتی به طور معمول از ارز دولتی بهره گرفته اند و مباحثی همچون تحریم‌ها برای افزایش قیمت آنها نمی‌تواند چندان منطقی به نظر آید هر چند که مباحثی همچون چالشهای مراودات بانکی آنها قابل پذیرش است. مسئله قابل توجه در باب تاثیر نرخ ارز در قیمت خودروها آن است که با کاهش قیمت ارز، کاهشی در قیمت خودرو صورت نمی‌گیرد و خودروسازان با ادعای اینکه با ارز قیمت قدیم پیش خرید (گران خرید) داشته‌اند به حفظ و افزایش قیمت می پردازند ، در حالی که با افزایش قیمت ارز چنان رفتار می کنند که گویی خریدشان را به صورت روزانه انجام می دهند و با عنوان اینکه هزینه‌هایشان زیاد شده است به افزایش قیمت می‌پردازند. این بازی خودروسازان با قیمت ارز سالهاست که ادامه دارد و ارتباطی هم به تحریم‌ها و لغو تحریم‌ها نیز ندارد و از گذشته تاکنون این رویه را انجام داده اند.
هر چند که لغو تحریم‌ها تا حدودی می تواند در کاهش هزینه‌های خودروسازان تاثیرگذار باشد که یک سوال اساسی مطرح است و آن اینکه خودروسازان و البته قطعه‌سازان همواره مدعی پیشگام مبارزه با تحریم‌ها بودن را سر می دهند و مدعی هستند که بیش از 90 درصد از نیازهایشان را خودشان تولید می‌کنند و به دلیل این روحیه خودکفایی باید مورد تقدیر قرار گیرند.
در شرایطی که خودروسازان مدعی خودکفایی قاطع در تهیه نیازهایشان هستند لغو یا ماندگاری تحریم‌ها تاثیر چندانی بر صنعت خودرو کشور ندارد مگر آنکه واردات خودرو با لغو تحریم ها به طور کامل آزاد گردد که در آن صورت صنعت خودرو در رقابت با خودروهای خارجی با تغییراتی همراه شود.
با توجه به این مولفه‌ها می‌توان گفت که نتیجه مذاکرات وین چه توافق باشد چه نباشد ، تاثیر خاصی بر صنعت خودرو کشور ندارد چرا که درد این صنعت نه تحریم‌ها بلکه تفکر مدیریتی حاکم بر ساختار خودروسازان است که پس از 5 دهه همچنان در همان نگاه کاسبکارانه مدیریتی باقی مانده و هیچ تغییری در عملکرد آنها از جمله در حوزه کیفیت و قیمت صورت نخواهد گرفت.
راهکار پایان وضعیت کنونی صنعت خودرو نه برجام و لغو تحریم‌ها که تغییر در تفکرات مدیریتی و اجرایی خودروسازان که با خود تحریمی که به این صنعت و کشور تحمیل کرده‌اند عملا فرآیند خودروسازی را به صنعتی زیان دهنده و البته دغدغه ساز برای مردم مبدل کرده است. مسئله ای که استمرار آن تنها یک گزینه را در ذهن ایجاد می کند و آن برچیدن صنعت خودرو در کشور و واردات خودروهای ارزان و سوق دادن منابع به سمت کشاورزی و صنایع مولد است که در کنار تامین نیازهای داخلی کشور می‌تواند ایران را به قدرت اقتصادی منطقه‌ای و جهانی نزدیک سازد.
کامیار زین‌العابدینی
لینک کوتاه خبر : https://eghtesadkhodro.com/?p=11423