شکستن دیوار تحریم ها و بازگشت امید به صنعت خودروسازی

اقتصاد خودرو-هر چند طی سال های تحریم خودروسازان و قطعه سازان به رغم مشکلات فراوان سعی بر دور زدن تحریم ها داشتند. اماواقعیت این است که خروج آمریکا از برجام باعث ایجاد  اختلال ارتباط اقتصادی مستقیم ایران با سایر کشورها شده است.این اختلال هزینه های زیادی برای اقتصاد و دور زدن تحریم ها به کل اقتصاد ایران تحمیل کرده است. به بیان ساده تحریم ها  تاثیرات مستقیمی بر اقتصاد کشور در سطوح مختلف گذاشته است.

خروج شرکای خارجی

یکی از اولین لطمه هایی که تحریم های یک جانبه به صنعت خودروسازی وارد کرد،کوچ دسته جمعی شرکای خودروسازان داخلی بود.این در حالی بود که با احیای برجام و ورود شرکای پر قدرت اروپایی و آسیایی چشم انداز صنعت خودرو و افق 1404 با توجه به مزیت های رقابتی ایران بسیار روشن و امیدوار کننده شده بود. حضور خودروسازانی از آلمان،فرانسه ،کره ،ژاپن و بهترین های چین نوید روزهای درخشان و پرنوری برای صنعت خودروسازی کشور می داد. در هر گوشه کنار کارخانه های کوچک و بزرگ در حال احیای زیرساخت ها و راه اندازی مجدد خطوط تولید بودند.خودروسازان بزرگ هم در حال تجهیز خطوط جدید برای محصولات جدید بودند. اما در حالی که هنوز ثمرات زیادی از این صنعت به بار نشسته بود،تحریم ها یک باره ورق را برگردانند.همه رفتند .حتی آنهایی که پیوند های سیاسی محکمی با ایران داشتند.اما اقتصاد و سرمایه و حفظ و سودآوری و مناسبات اقتصادی در مقیاس بسیار بالاتر با کسی شوخی ندارد و به سرعت فرار می کند. این اتفاق این بار در ایران با خودروسازان خارجی  رخ داد.

بار سنگین بر شانه های خودروسازان

در این میان خودروسازان ایرانی باید بار تعهدی که ایجاد کرده بودند را به تنهایی به دوش می کشیدند. در این شرایط با توجه به تلاش تمام خودروسازان همچنان نیز آثار این تعهدات و مشکلات ناشی از آن، برای برخی خودروسازان به خصوص خصوصی ها به قوت خود باقی است. این یک بخش ماجراست و سوی دیگرش هزینه هایی است که از محل تحریم ها به صنعت خودرو و در سطحی کلان تر بر اقتصاد کشور تحمیل شده است.

رفتن شرکای خارجی بخش عمده ای از سرمایه گذاری ها صورت گرفته را سوزاند .باعث تعطیلی خطوط تولید شدند. بخشی از نیروی کار  مخصوصا خودروسازان بخش خصوصی بیکار و یا تعدیل شدند. حواله داران بلاتکلیف شدند. ارتباط های مالی و اقتصادی با سایر کشورها دچار مشکل شد. رفته رفته این مساله خود را در قیمت مواد اولیه هم نشان داد. در واقع خودروسازان از یک سو با هم با افزایش ناگهانی نرخ ارز و مواد اولیه مواجه شدند و از سوی دیگر در تامین منابع مالی برای رفع نیازهای تولید به مشکل برخوردند.در این شرایط قیمت گذاری دستوری هم که به گونه ای دیگر خود را نشان می داد.در عین حال باید به نحوی عمل می کردند که بتوانند مانع از افزایش تلاطم در بازار خودرو نیز بشوند. تمام این مسائل در کنار هم باعث شدد که هم قیمت خودرو در بازار افزایش پیدا کند و هم قیمت تمام شده خودرو به شدت بالابرود. هم نارضایتی عمومی شکل بگیرد.

سوءاستفاده دلالان داخلی و خارجی

در این وضعیت آنچه که فشار تحریم ها به بخش صنعت را بیشتر می کرد،حضور دلالان خرد و کلان داخلی  و خارجی بود. داخلی ها که عمدتا سوار بر موج قیمت ها به شدت بازار را با نوسان مواجه کرده و از این میان سودهای کلانی به جیب زدند.سودهایی که از جیب مردم پرداخت می شد و بنیه خودروسازان را نحیف می کرد و تحلیل می برد. روی دیگر این سکه، سوءاستفاده دلالان خارجی بود. همان هایی که با هزار منت و اما و اگر ،حاضر می شدند که ریال ایران را چند دست چرخانده و با تبدیل به واحد پول کشور مبدا،شرایط را برای خرید قطعات و مواد مورد نیاز خودروساز و قطعه ساز فراهم کنند. این اول ماجرا بود. قصه حمل و نقل و مسیر طولانی و هزینه آن نیز حکایت دیگری است که سرانجامی جز افزایش قیمت تمام شده نداشت.خرید با تخفیف های بسیار و تهاتر نیز دستاورد دیگر این تحریم ها  سودی است که به جیب کشورهای واسط رفته در حالی که هزینه و سوبسیدهای آن از جیب ملت پرداخت شده است.

در این شرایط طبیعی است که هیچ کدام از دلالان داخلی و خارجی میلی به عادی شدن روابط ایران و سایر کشورها نداشته باشند چرا که این سود بادآورده را از دست خواهند داد.اما آیا ما نیز باید در زمین آنها بازی کنیم؟

جان تازه برجام در رگ های خودروسازی

اما در صورت احیای برجام وعادی شدن روابط اقتصادی سیاسی دیگر نیازی به واسطه های نیست. دیگر یک کالای استراتژیک و با استفاده فراوان در صنعت خودرو مثل فولاد تنی 580 دلار فروخته نمی شود که از آن سو تجار ترکیه با 170 درصد سود آن را صادر کنند.دیگر نیاز نخواهد بود که برای خرید تهاتر کرده و خام فروش با قیمت های نازل را ادامه بدهیم.شرکت های به طور مستقیم با طرف های قرار داد، وارد داد وستد می شوند.مسیر و هزینه حمل و نقل کوتاه تر و ارزان تر خواهد شد.سرعت تامین خطوط تولید بالاتر خواهد رفت.گردش چرخ کارخانه سرعت خواهند گرفت.نیروی کاری بیشتری جذب خواهد.هزینه تمام شده به شدت کاهش پیدا خواهد کرد.در این میان از یک سو قدرت پول کشور بالا می رود و از سوی دیگر با کاهش قیمت تمام ، طور طبیعی قیمت های بازار نیز شکسته خواهد.تقاضاهای کاذب از بین رفته،شرایط عادی و در نهایت نارضایتی عمومی بسیار کاهش پیدا خواهد کرد.البته احیای برجام مواهبی دیگر نیز در پی دارد که به طور جدا گانه قابل بررسی است. اما همین مورد هم بیانگر تاثیر مستقیم و غیر قابل انکار برجام در صنعت خودرو و قطعه سازی کشور خواهد بود.

لینک کوتاه خبر : https://eghtesadkhodro.com/?p=10565