ایرادات و مزایای پروژه «تی اف- 21» ایران خودرو/ وعده قیمتی مدیر عامل ایران خودرو محقق می شود؟

اقتصاد خودرو– در روز سه شنبه 26 مهر 1401 و در مراسمی که در شرکت ایران خودرو برگزار شد خودروی پروژه تی اف – 21 ، رونمایی شد و مدیران ارشد این شرکت از طراحی و تولید اولیه این خودرو و همچنین رویکرد ایران خودرو پس از تولید انبوه آن در آینده، دفاع کردند.

در گفت و گوی اختصاصی «اقتصاد خودرو» با فربُد زاوه– کارشناس صنعت خودرو- اقدام شرکت ایران خودرو در معرفی یک خودروی جدید، مورد نقد و بررسی قرار گرفته و ایرادات و مزایای احتمالی طراحی و تولید با این سبک و سیاق، تحلیل شده است.

*****

 

 

*از پروژه تی اف – 21 شرکت ایران خودرو، با حضور مدیر عامل این شرکت و همچنین رئیس سازمان ملی استاندارد ایران، رونمایی شد و عکس های پروتایپ (پیش تولید) این خودرو هم منتشر شده. آیا جنابعالی، عکس های مربوط به پروتایپ این خودرو را دیده اید و اگر این طور است در مورد طراحی و تولید اولیه این خودرو چه نظری دارید؟

 

-من فقط عکس های این خودرو را دیدم و می توانم بگویم که از نظر استایل و قیافه ظاهری، به نظر نمی رسد تحول مهمی اتفاق افتاده باشد ولی بالاخره یک قدم رو به جلو محسوب می شود.

 

*برخی افراد فعال در حوزه صنعت خودرو می گویند این خودروی جدید ایران خودرو، کپی شده از خودروی ام جی 3 بوده و بعضی هم می گویند این خودرو تلفیقی از خودروهای فرانسوی پژو 301، پژو 106 و سیتروئن ساکسو است. آیا واقعاً این نوع شباهت وجود دارد و احتمالاً کپی برداری شده؟

 

-بله. این خودرو، برخی اِلمان ها (عنصرها و اجزاء) از خودروهایی مثل ام جی را دارد. همچنین به نظر من، برخی اِلمان ها از کیا پیکانتو در آن وجود دارد و برخی اِلمان ها از پژو هم در آن دیده می شود. موضوع اصلی این است که در حوزه استایلینگ، محصولات ایرانی هنوز به بلوغ نرسیده اند که بخواهند اِلمان های ثابت خودشان را در طراحی لحاظ کنند.

برای مثال، برخی اِلمان ها در خودروی «تارا» می بینیم، اما همین اِلمان ها را در خودروی «ری را» نمی بینیم یا اِلمان هایی که در ری را می بینیم، در ماکت جدیدی که از آن رونمایی کرده اند، نمی بینیم. همین وضع، عیناً در شرکت سایپا نیز وجود دارد و مثلاً سایپا می خواهد یک خودروی فیس لیفت به اسم «اطلس» تولید کند ولی اِلمان های این خودرو را کمتر در خودروی شاهین می بینیم.

البته الان باز وضع سایپا، بهتر از ایران خودرو هست، یعنی استفاده  از اِلمان های مشترک در محصولات سایپا، بیش تر وجود دارد. استفاده از اِلمان های مشترک در محصولات یک شرکت، یک بحث سلیقه ای بوده و چندان موضوع فنی پیچیده ای محسوب نمی شود که بخواهیم بگوییم قطعاً عیب یا حُسن است.

 

*آقای خطیبی، مدیر عامل ایران خودرو تاکید کرده بود که «ایران خودرو رویکرد صادراتی برای محصول پروژه تی اف -21 دارد». آیا ممکن است با استفاده از دستاوردها و کپی برداری از طراحی های دیگران، بشود مخاطب و مشتری را در بازارهای جهانی جذب کرد؟

 

-الهام گرفتن یا عاریه گرفتن اِلمان از دیگران، به معنی این نیست که ما محصول دیگران را کپی کرده ایم. در طراحی، اِلمان ها را از دیگران می گیرند و برای مثال، در حوزه بین المللی، معروف ترین اِلمان گیری مربوط به اِلمان گیری شرکت «کیا» از شرکت «بی ام و» بوده است.

جلو پنجره محصولات «کیا»، همان جلو پنجره محصولات «بی ام و» بوده و فقط یک مقدار آن را تغییر داده اند، یعنی شرکت کیا از اِلمان شرکت بی ام و، در محصولات خودش استفاده کرده است. هر چند که این کار، مرتبط با بحث حقوق معنوی طراحی و مسائل دیگر است ولی عاملی که مانع صادرات ایران است، این موضوع نیست.

در مورد صادرات خودرو، مسائل دیگری از قبیل منابع مالی، روابط سیاسی و شبکه بانکی مطرح است و اصلاً زیرساخت های کشور ما، پاسخگوی صادرات نیست. در شرایطی که کشور در ساده ترین امور بین المللی، چالش های بزرگی دارد، خیلی خوش خیالی است که به صورت انبوه، کالایی مثل خودرو را صادر کنیم.

 

 

*در پروژه تی اف – 21 ایران خودرو، از پلت فرم پژو 206 و همچنین موتور تی یو 5 پلاس (TU5P) برگرفته از موتور تی یو 5 پژو استفاده شده. با این حال، آیا کیفیت این خودرو با چنین مشخصاتی، می تواند در زمان فعلی قابل دفاع باشد؟

 

-پلت فرم پی اف 1 (PF1) هنوز در فرانسه تولید می شود و پژو 208 جدید و پژو 2008 جدید، اولین محصولاتی هستند که در آنها از آن پلت فرم پی اف وان استفاده نشده و از پلت فرم سی ام پی (CMP) در این مدل های جدید استفاده شده. البته همچنان محصولات دیگری از شرکت پژو از قبیل پژو 301، با استفاده از همان پلت فرم پی اف وان، در حال تولید هستند.

پلت فرم پی اف 1، هنوز در بازارهای جهانی یک پلت فرم زنده بوده و موتور تی یو 5 پلاس هم، همین طور بوده و یک موتور زنده است، یعنی موتوری نیست که بگوییم در هیچ جای دنیا دیگر تولید نمی شود یا این طور نیست که بگوییم مورد استفاده قرار نمی گیرد.

در طراحی محصول، می شود به کیفیت توجه کرد و اگر منظور از کیفیت، کیفیت قطعات باشد، در حوزه قطعه سازی می توان قطعات را به گونه ای تولید کرد که کیفیت محصول بالایی داشته باشند. این موضوع، چندان به عمر پلت فرم خودرو مرتبط نمی شود.

 

*در پلت فرم پژو 206 از پلت فرم پژو 106 هم استفاده شده و تولید پژو 106 از سال 1991 شروع شده. یعنی قدمت پلت فرم به بیش از 30 سال قبل می رسد. در پژو 206 تیپ 2 از موتور تی یو 3 و در تیپ 5 آن از موتور و پیشرانه تی یو 5 استفاده شده.

در مورد پروژه تی اف- 21، مدیران ایران خودرو می گویند از پیشرانه تی یو 5 پلاس استفاده کرده و چند مزیت آن را هم اعلام کرده اند. به نظر شما، در این موتور و پیشرانه تی یو 5 پلاس، تا چه حد بهبود اتفاق افتاده است؟

 

-در این زمینه نمی توانم اطلاعات دقیقی ارائه کنم چون جزئیات آن را اعلام نکرده اند. برای مثال، در مورد خودروی «تارا» هم، این جزئیات منتشر نشده و به طور کلی در ایران، نتایج عمومی تست های ایمنی، منتشر نمی شود. این وضع، برخلاف اروپا هست و در آنجا نتایج عمومی تست های ایمنی را منتشر می کنند.

اسناد عمومی مثل تست های تصادف در ایران منتشر نمی شود. لذا در مورد این که چه اصلاحاتی در این موتور اتفاق افتاده، باید بگویم که به خاطر منتشر نشدن این اسناد عمومی، ما بی اطلاع هستیم.

 

*خودروی پژو 206 در سال های 1999 میلادی یا 1378 شمسی تا سال 2006 در فرانسه به طور انبوه تولید شده و در بریتانیا از سال 1999 تا سال 2007 تولید شده. ایران هم تولید پژو 206 را از سال 1381 (2001 میلادی) شروع کرده است. به هر حال، پلت فرم اصلی پروژه تی اف-21 بیش از 2 دهه قدمت دارد.

اگر فرض کنیم مشکلات بانکی و تحریم در کار نباشد، آیا واقعاً این خودروی جدید ایران خودرو با این مشخصات، می تواند برای بازارهای جهانی جذاب باشد؟

 

-پژو 207 که در سال 2010 میلادی تولید شد، همین پلت فرم را داشت و پژو 2008 که تولید آن از سال 2013 شروع شده و بعد از امضای برجام، به ایران هم آمد همین پلت فرم را داشت. حتی در پژو 301 از همین پلت فرم استفاده شده. در مورد پلت فرم باید بگویم که در بازارهای جهانی، متوجه پلت فرم نمی شوند. چرا که پلت فرم، یک بخش تکنیکال و فنی بوده و موضوعی نیست که مردم عادی بخواهند متوجه آن شوند.

معمولاً برای هر پلت فرم، حداقل از سه نسل اتاق خودرو استفاده می شود و بعضی از پلت فرم ها، عمر بیش تری دارند ولی تعدیل می شوند. برای مثال، همین الان در همه مدل های شرکت «بی ام و» از یک پلت فرم استفاده می شود. در دنیای رقابت، آن محصولی که در نهایت تولید می شود مهم است وگرنه این که از چه پلت فرمی استفاده شود برای مشتری چندان اهمیت ندارد.

اگر یک محصول، به درستی طراحی شده باشد و کیفیت مناسب و قیمت خوبی داشته باشد، مهم است. تولید محصول با کیفیت مناسب و قیمت مناسب، چالش های بزرگی است و تولید با قیمت مناسب، دشوار است. این که چرا نمی شود ما یک خودرو با قیمت مناسب تولید کنیم به خاطر مسائل سیاسی است، یعنی مسائل سیاسی نمی گذارد ما یک محصول را با قیمت مناسب تولید کنیم.

ما اگر بتوانیم در حوزه قیمت، مساله را حل و فصل کنیم و محصول ما کیفیت بالایی داشته باشد، حتماً می توانیم محصول خودمان را بفروشیم. مگر مشتری می پرسد که پلت فرم آن متعلق به چه شرکتی است و مگر اصلاً می داند پلت فرم چه چیزی است.

 

 

*خودروی پروژه تی اف- 21 در 3 نسخه و مدل پایه، میانی و لوکس تولید خواهد شد و آقای خطیبی، مدیر عامل ایران خودرو در خرداد 1401 گفته بود که بازه قیمتی خودروی تی اف- 21 با توجه به شرایط فعلی بین 180 تا 300 میلیون تومان خواهد بود.

در حال حاضر، خودروهای در حد 150 میلیون تومان مشتری و متقاضی دارد. در صورت تولید این خودروی جدید، آیا مشتریان قدرت خرید دارند؟

 

-مشکلی که وجود دارد این است که آقای خطیبی، نمی تواند خبط آقای خاندوزی (وزیر اقتصاد) و دولت را حل کند. این که مردم پول ندارند 180 میلیون یا 300 میلیون تومان، یعنی اعدادی در حد 5500 دلار تا 10 هزار دلار را بپردازند، اِشکال ایران خودرو نیست. قدرت خرید پایین مردم به خاطر خبط یا خطای حاکمیتی و ناشی از کیفیت حکمرانی است. اساساً هیچ شرکتی نمی تواند خبط حاکمیت را جبران کند.

 

*برای این که این خودرو را با قیمت مناسب تولید کنند، شرکت ایران خودرو به صورت حداکثری از امکانات و تجهیزات موجود استفاده کرده است. این استفاده کردن یعنی این که از قطعات موجود و از قطعات پژو 206 استفاده کرده است.

 

-این نوع استفاده، در دنیا رایج است و مثلاً یک موتور 2.5 لیتری شرکت تویوتا، از سال 1995 میلادی تا الان تولید می شود. این موتور در تویوتا کمری مورد استفاده قرار گرفت و در لکسوس و تویوتا هایلوکس نیز مورد استفاده قرار گرفت.

تولید قطعات پلت فرمی، باید به 3 تا 5 میلیون فقره برسد و مثلاً 50 درصد گیربکس خودروهای مختلف دنیا، گیربکس زد اف (ZF) است. هر چند که این خودروهای مختلف، اصلاً ربطی به همدیگر ندارند. در نتیجه، این موضوع ایراد نیست و کار کاملاً درست و عاقلانه ای است.

 

*با استفاده از تجهیزات و قطعات قبلی، تلاش بر این شده که قیمت در سطح پایینی باشد. آیا در این حالت ممکن است که کیفیت هم حفظ شود؟

 

-کیفیت محصول را می شود حفظ کرد ولی فرضاً برای هر اتاق جدید، خط پرس جدید خریداری نمی شود. یک خط پرس، خریداری شده و به مدت 30 سال یا 50 سال از آن استفاده می شود.

 

*یعنی اِشکال ندارد که از قطعات مختلف خودرویی که 20 سال قبل تولید شده، استفاده شود؟

 

-این قطعات را به روز کرده و از آنها استفاده می کنند. در دنیا این نوع استفاده رایج بوده و فرضاً هر روز، کولر طراحی نمی کنند. اگر هر روز کولر طراحی کنند، نمی توانند خودروی خودشان را با قیمت مناسب تولید کنند. با همه این کارها، غیر ممکن است آقای خطیبی بتواند با 5500 دلار، این خودرو را تولید کند.

این حرفی که آقای خطیبی می زند غیر ممکن است. چون اگر بخواهد این خودرو را با قیمت 5500 دلار تولید کند، باید تیراژ روزانه شرکت ایران خودرو را به 8500 دستگاه برساند.

 

*این 5 هزار دلار که حدوداً 150 میلیون تومان می شود برای خودروی پایه است که کمترین امکانات را دارند. ایران خودرو نسخه لوکس این خودرو را هم تولید خواهد کرد که گران تر است.

 

-خودروی پایه، حتماً ترمز ای بی اس (ضد قفل/ABS) و ایربگ را دارد. علاوه بر این هزینه ها که در حد 3 هزار دلار است، ایشان باید 800 کیلو متریال را با قیمت حدود 2 هزار دلار بخرد و در نتیجه این کار، نشدنی است.

 

*خودروی پروژه تی اف- 21 قرار است که در مهر سال 1402 تولید شود. پس شما حدس می زنید که صحبت چند ماه قبل آقای خطیبی در مورد قیمت خودروی پروژه تی اف- 21 اجرایی نمی شود؟

 

-آقای خطیبی، مطمئن است که موقعی این محصول به بازار می آید، دیگر مدیر عامل نیست. در ایران، همه مدیر عامل ها این طور رفتار می کنند چون مطمئن هستند این حرف ها را خودشان اجرا نمی کنند پس این طور حرف می زنند. اگر ایران خودرو نخواهد ضرر کند، با شرایط اقتصادی امروز ایران، تولید این خودرو با 180 میلیون تومان غیر ممکن است.

 

*اگر آقای خطیبی همچنان مدیر عامل ایران خودرو بماند قول قیمت 180 تا 300 میلیون تومان را داده است. آیا ممکن است قیمت فروش را تغییر بدهد؟

 

-چرا قیمت آن تغییر نکند. آقای رئیسی، قول داد که تورم را تک رقمی می کند ولی الان تورم، تک رقمی نشده. الان که تورم، تک رقمی نشده، مگر اتفاقی افتاده است.

 

*آن پژو 206 که شرکت پژو تولید کرده بود در سال 2000 میلادی توانسته بود 4 ستاره ایمنی از موسسه یورو اِنکپ دریافت کند. بعد از این که در سال 1391 تحریم علیه ایران شروع شده، شرکت پژو رابطه خودش را با شرکت ایران خودرو قطع کرده و بعداً ایران خودرو به سمت ایرانیزه کردن پژو 206 رفته است. این ایرانیزه کردن، چه مقدار از کیفیت و ایمنی پژو 206 تولیدی شرکت پژو کاست؟

 

-علت کاهش کیفیت پژو 206 تولیدی ایران، تغییر نظارت ها و استانداردها و تغییر رویکرد حاکمیت به مساله کیفیت بود. حاکمیت به نوعی در شرایط تحریم گفت که کیفیت برای ما اهمیت ندارد و فقط قیمت تغییر نکند. از همین جا بود که سوء استفاده ها شروع شد.

 

*برخی عقیده دارند بعد از این که نسخه ایرانی پژو 206 تولید شد و قطعات تولید ایران جایگزین قطعات مهم فرانسوی شد، کیفیت آن کاهش پیدا کرد و حتی می گویند این پژو 206 حتی نمی تواند 2 ستاره ایمنی موسسه یورو انکپ را دریافت کند. واقعاً تا این حد تنزل کیفیت اتفاق افتاده است؟

 

-الان همان پژو 206 که فرانسه در سال 1998 تولید کرده بود، نمی تواند هیچ ستاره ایمنی دریافت کند. چرا که اصولاً استانداردها تغییر کرده و استانداردها ثابت نیستند. البته این پژو 206 که در ایران خودرو، داخلی سازی شده، کیفیت همان پژو 206 ساخت فرانسه را ندارد و این نکته، کاملاً درست است.

ما توهمی داریم که فکر می کنیم می توانیم همه چیز را در داخل کشور بسازیم و به همین دلیل، کیفیت برای ما اهمیت ندارد. برای مثال، جنس ورق های فولادی که امروزه استفاده می شود شباهتی به ورق های سال 2000 میلادی ندارد . چرا که آن موقع، از ورق فولادی گالوانیزه استفاده می شد و ضد خوردرگی بود ولی الان از ورق هایی استفاده می شود که می پوسد.

 

لینک کوتاه خبر : https://eghtesadkhodro.com/?p=30302